Gooi je geld niet door de ramen

De Uw-waarde (‘w’ staat voor window) geeft aan hoe goed het volledige raam isoleert. Hoe lager deze waarde, hoe minder warmte er verloren gaat. Een raam met een Uw-waarde van 1.1 W/m²K laat dus minder warmte door dan een raam met een Uw-waarde van 1.5 W/m²K.

De Uw-waarde is een combinatie van drie zaken: de Uf-waarde (‘f’ staat voor frame) – die zegt hoe goed de raamprofielen isoleren –, de Ug-waarde (‘g’ staat voor glass) – die verwijst naar de beglazing –, en het type afstandshouder, dat is het latje tussen de bladen van twee- of drievoudig glas. Vroeger waren afstandshouders bijna altijd van aluminium, maar aluminium geleidt goed en isoleert dus slecht. De nieuwste thermisch verbeterde afstandshouders zijn gemaakt van een composietmateriaal op basis van glasvezel of een combinatie van inox en polycarbonaat. Doordat deze materialen beter isoleren, hebben de randen van de beglazing een hogere temperatuur (vandaar de benaming warm edge-afstandshouders).

De vaakst gebruikte materialen voor raamprofielen zijn pvc, hout en aluminium. Pvc-ramen hebben gemiddeld betere isolatiewaarden dan houten ramen. Hout presteert dan weer beter dan aluminium.

Behalve van het materiaal hangt de isolatiewaarde van raamprofielen ook af van de opbouw ervan. Om aluminium profielen beter te laten isoleren, verwerken fabrikanten tussen de binnen- en de buitenkant een isolerende strip in polyamide. Hoe dikker deze thermische onderbreking, hoe lager de Uf-waarde en hoe beter de isolatiewaarde van de profielen. Bij de best isolerende aluminium ramen worden alle dichtingen aangebracht tijdens het productieproces in plaats van op de werf. Dat zorgt voor een betere wind- en waterdichtheid.

Bij pvc-profielen wordt het isolerend vermogen bepaald door het aantal luchtkamers (holle ruimtes) in het profiel – hoe meer hoe beter, het is immers de stilstaande lucht in de kamers die isoleert –, en de thermische geleidbaarheid van het materiaal waarmee de pvc-profielen versterkt zijn. Een versterking in gegalvaniseerd staal is een goede geleider van warmte en koude en isoleert minder goed dan pvc-hardschuim. Bij de nieuwste generatie pvc-ramen is de staalversterking vervangen door glasvezels die tijdens het extrusieproces (extruderen is een techniek waarbij een vervormbaar materiaal door een matrijs geperst wordt) in het opendraaiend vleugelprofiel van een raam worden ingebracht. Door deze technologie kunnen zelfs met ultrafijne raamprofielen superieure isolatiewaarden worden behaald.

Fabrikanten van houten ramen zagen het profiel in de lengte doormidden, en plaatsen een isolerend blok tussen beide delen. Nog andere fabrikanten verbeteren de isolatiewaarde van hun houten raamprofielen door ze samen te stellen uit verschillende houtsoorten met verschillende dichtheden.

Meer weten over nieuwe ramen voor je BENOvatie? Klik hier

Gewoon dubbel glas uit de jaren 80 en 90 heeft een Ug-waarde van 2.9 à 2.8 W/m²K, hoogrendementsbeglazing haalt 1.1 à 0.8 W/m²K, bij drievoudige beglazing kan de waarde zelfs dalen tot 0.5 W/m²K. Hoe lager, hoe meer je bespaart op energiekosten, en hoe minder last je zal hebben van koudestraling – het gevoel dat je ramen koude lijken uit te stralen.

Voor renovaties is drievoudig glas niet altijd de beste oplossing. Wanneer de nieuwe ramen een betere isolatiewaarde hebben dan de muur waarin ze zijn geplaatst, bestaat het risico op vocht (condens) dat neerslaat op de koudere muren. Isolerende profielen met drievoudig glas zijn bovendien zo’n 20 procent duurder dan klassiek schrijnwerk met hoogrenderend dubbel glas. Dat komt doordat drievoudig glas dikker en zwaarder is, waardoor het raamkader en de scharnieren breder en steviger moeten zijn. Drievoudige beglazing is dan ook vaak te dik en te zwaar om in bestaande raamkaders te plaatsen.

Een mogelijk – wel prijzig – alternatief voor drievoudig glas is vacuümglas. Dit glas heeft een zeer lage U-waarde (0.4) en is toch heel dun (8,15-8,3 mm).

Meer weten over nieuwe beglazing voor je BENOvatie? Klik hier

Hoe goed ramen thermisch presteren, hangt uiteraard ook af van de plaatsing. Het is belangrijk dat de aansluiting van de raamprofielen op de muren perfect water- en luchtdicht is afgewerkt, ook onder de vensterbank. Enkel afpleisteren en pu-schuim aanbrengen is niet voldoende. In pu-schuim kunnen er zich bij de uitharding luchtkanaaltjes vormen, terwijl pleister na verloop van tijd barstjes kan vertonen. Om een raamvoeg efficiënt en duurzaam af te dichten, kan best nog een lucht- en waterdichte pasta, tape of kit aangebracht worden. Ook is het belangrijk om een pu-schuim te gebruiken dat bestand is tegen voegbewegingen.

Een raam afwerken met luchtdichtingsproducten is niet zo moeilijk. Je kan heel wat geld besparen door het zelf te doen. Er komen trouwens steeds meer betrouwbare producten op de markt waarmee je zelf aan de slag kan. Een mooi voorbeeld zijn polymeerpasta’s voor zowel de binnen- als de buitenkant van een raam, en die je kan aanbrengen met een platte verfborstel of met een worstenpistool. Na uitharding vormt de pasta aan de binnenkant van het raam (de ‘warme zijde’) een naadloos, elastisch membraan dat luchtdicht en dampremmend is, terwijl het membraan aan de buitenzijde slagregendicht, uv-weerbestendig, dampopen en winddicht is. Eventueel vocht in de muur kan zo naar buiten diffunderen, waardoor condensatieproblemen kunnen worden voorkomen.

In plaats van een pasta kan je ook specifieke tapes gebruiken, en het raamkozijn daarna afwerken met een overschilderbare kit. De nieuwe generatie tapes heeft een variabele dampweerstand (de mate waarin een folie vocht tegenhoudt, weergeven als Sd-waarde). Dat maakt ze geschikt voor zowel de binnen- als de buitenzijde van een raamaansluiting. 

 Beelden: Soudal 

Meer weten over luchtdichting van je nieuwe ramen? Klik hier.  

In een perfect geïsoleerde bouwschil zijn naden en kieren minutieus dichtgemaakt. Maar dat belet dat er voldoende lucht naar binnen kan om je woning met verse, zuurstofrijke buitenlucht te kunnen spoelen. Af en toe een raam openzetten is niet voldoende. Er moet echt dag en nacht verse lucht het huis in kunnen komen om de afgevoerde, vervuilde binnenlucht te vervangen.

Bij vervanging van de ramen denk je daarom best ook goed na over welk ventilatiesysteem je wil. Als je gaat voor een systeem C, moeten roosters worden voorzien op de ramen van alle droge ruimtes waar lucht aangevoerd moet worden (dus nooit in de ramen van de natte ruimtes zoals keuken, badkamer of toilet, want hier moet de vuile lucht worden afgevoerd). Bij een systeem D hoeft dit niet. Bij een ventilatiesysteem C komt de verse lucht doorheen raam- of muurroosters op een natuurlijke manier naar binnen en zorgt een ventilatie-unit enkel voor de afvoer van vervuilde lucht uit natte ruimtes. Bij systeem D wordt ook de buitenlucht aangezogen via de centrale ventilatie-unit. Daar wordt de lucht voorverwarmd door de warmte uit de afgevoerde binnenlucht te recupereren.

De nieuwe generatie raamroosters voert de buitenlucht aan op een energiezuinige, ‘gecontroleerde’ manier. Een zelfregelende terugslagklep zorgt zelfs bij hardere wind steeds voor hetzelfde volume verse lucht. Zo voorkom je dat er te veel koude buitenlucht je woning binnenkomt en je daardoor meer moet verwarmen en last hebt van tocht. Voor slaapkamers langs een drukke weg bestaan er akoestisch geïsoleerde raamroosters die omgevingslawaai buitenhouden.

Welke roosters je ook kiest, laat ze altijd open staan en vergeet niet om ze minstens één keer per jaar schoon te maken met een stofzuiger of borstel. De aluminium onderdelen reinig je met een vochtige doek en een oplossing van water en schoonmaakmiddel.

Beeld: Deceuninck

Meer weten over ventilatie in je BENOvatie? Klik hier.

Oververhitting in huis kan je voorkomen door bij de plaatsing van nieuwe ramen al meteen zonwering te voorzien aan de drie zonkanten van je woning – het oosten, het zuiden en het westen dus. Beweegbare zonwering kan je in principe later nog toevoegen, maar dat is niet altijd de meest esthetische oplossing. Tenzij je kiest voor screens die werken op zonne-energie. Voor de plaatsing van een zonnecel is er geen elektrische bedrading nodig, en dus ook geen kap- of breekwerk om die aan te sluiten op een binnenstopcontact.

Buitenzonwering is veel efficiënter tegen de warmte dan binnenzonwering. Bij binnenzonwering is een deel van de zonnewarmte al binnen op het moment dat je die tegenhoudt. Binnenzonwering kan maximum 40 procent zonnewarmte weren, buitenzonwering tot wel 90 procent. De oplossing die direct zonlicht het best buitenhoudt, zijn screens. Als je die de hele dag naar beneden laat, kunnen ze je woning tijdens een hittegolf tot 6 graden koeler houden.

Naast het type zonwering is de bediening ervan belangrijk. Als je screens pas neerlaat als je ’s avonds thuiskomt van je werk, hebben ze maar weinig effect op de oververhitting die zich in de loop van een warme dag heeft ontwikkeld. Het meest doeltreffend is een automatische aansturing die de zonwering op het gepaste moment in de juiste positie brengt zonder dat je zelf moet tussenkomen. Heb je geen domoticasysteem, of wil je geen automatisch aangedreven motor en sensoren voor de buitentemperatuur of zonnestraling op je gevel plaatsen? Sinds kort bestaan er zelfregelende screens waarvoor extra sensoren en domotica niet nodig zijn. Deze slimme zonweringen combineren je gebruiksvoorkeuren (jij kiest op welke dagen, op welk tijdstip én voor welke ruimtes je de zonwering automatisch bediend wil hebben) met weerparameters zoals temperatuur en instraling van de zon, en laten op basis daarvan je screens automatisch naar omhoog of omlaag gaan. 

Beelden: Renson

Meer weten over zonwering in je BENOvatie? Klik hier.

Voor de vervanging van ramen kan je diverse premies krijgen. Informeer je ook over de ventilatie-eisen om voor deze premies in aanmerking te komen.

Meer weten over premies voor nieuwe ramen in je BENOvatie? Klik hier
Tekst: Violette Goethals