Door beter te isoleren en alle kieren en spleten zorgvuldig te dichten, houden we niet enkel de koude buiten en de warmte binnen. Tegelijk beletten we de toevoer van verse, zuurstofrijke buitenlucht om de vervuilde binnenlucht te vervangen. Wanneer binnenlucht niet voldoende ververst wordt, stapelen schadelijke stoffen en vocht zich op. Die kunnen op hun beurt kwalijke gevolgen hebben voor onze gezondheid én voor onze woning.
Vluchtige organische stoffen (VOS) van onder andere bouw- en afwerkingsmaterialen zoals meubelplaten, luchtverfrissers, schoonmaakmiddelen en verf worden steeds vaker genoemd als de oorzaak van allergieën, astma en hoofdpijn.
Een gemiddeld gezin produceert in huis tot 10 liter vocht per dag, door te koken, te baden en te ademen. Ventileren is ook noodzakelijk om dat vocht af te voeren. Gebeurt dat niet, dan kan op koude oppervlakken condensatie ontstaan. Condens is een ideaal milieu voor schimmels.
Bij een renovatie gaat veel aandacht naar isolatie en luchtdichtheid. Logisch, want zo verbruik je minder energie en verhoogt je comfortgevoel. Maar hoe luchtdichter een woning, hoe groter de nood aan ventilatie, want in een ‘gesloten doos’ leven is niet gezond. Welke ventilatieoplossing je ook kiest, het best ga je voor een ‘vraaggestuurd’ systeem. Daarmee ventileer je op een controleerbare, constante, energiezuinige en veilige manier.
Ventilatie is verplicht
Bij een ingrijpende energetische renovatie is een mechanisch ventilatiesysteem verplicht. Bij het ventilatiesysteem C gebeurt de toevoer van verse lucht op een natuurlijke manier, zonder een ventilator, via roosters op de ramen in de droge leefruimtes (woonkamer, slaapkamer, bureau …) en verloopt de afvoer van vervuilde lucht uit de natte ruimtes (keuken, badkamer, toilet, washok) via een centrale elektrische ventilator. Bij ventilatiesysteem D zijn er twee ventilatoren, één voor de aanvoer van verse lucht en één voor de afvoer van vervuilde lucht. Wellicht omdat het wegwerken van de luchtkanalen tussen de droge en natte ruimtes niet altijd eenvoudig is, wordt voor ingrijpende energetische renovaties meestal gekozen voor het systeem C.
Bij ‘gewone’ renovaties zijn in alle nieuwe uitbreidingen zowel toevoer- als afvoervoorzieningen verplicht; bij een verbouwing moet in alle droge ruimtes waar vensters worden vervangen of toegevoegd, worden gezorgd voor toevoervoorzieningen (roosters of mechanische toevoer). Roosters zijn de goedkoopste oplossing, zowel in aankoop als in plaatsing en in verbruik, maar ze hebben het nadeel dat de ventilatie afhankelijk is van de weersomstandigheden (wind, luchtdruk …). Je hebt geen controle over de hoeveelheid lucht die wordt ververst noch over de kwaliteit van de binnenlucht. Daarom wordt ook bij een gewone renovatie meestal gekozen voor een ventilatiesysteem C.
Vraaggestuurd: automatisch en precies voldoende
Van het systeem C is er ook een vraaggestuurde versie op de markt: C+. Bij beide systemen gebeurt de toevoer van verse lucht via ventilatieroosters op de ramen in de droge ruimtes, met dat verschil dat bij vraaggestuurde ventilatie de afvoer van vervuilde lucht in elke natte ruimte zich continu aanpast aan de gemeten luchtkwaliteit. Je ventileert dus enkel op de momenten en in de kamers waar dat nodig is.
Een zogenaamde Healthbox – een centrale afvoermotor die is uitgerust met sensoren – meet 24/7 en in elke vochtige plaats het gehalte aan CO2, vocht en/of VOS, en verhoogt automatisch het ventilatiedebiet wanneer de CO2-concentratie, de vochtigheidsgraad of het geurtjesniveau een bepaalde drempel overschrijdt. Van zodra de kwaliteit van de binnenlucht weer op peil is, schakelt de ventilatie automatisch terug naar het basisniveau. Op die manier verbruik je minder energie dan met een ‘gewoon’ C-systeem, en heb je toch dag in dag uit en overal verse lucht in huis.
Renoveer je enkel je badkamer? Dan kan je kiezen voor een lokale C+-ventilatieoplossing. Deze detecteert via sensoren 24/7 CO2, geurtjes en vocht in de badkamer en voert die pas af als je ze daadwerkelijk produceert. Het apparaat kan worden ingewerkt in ventilatiebuizen met een diameter van 100 of 125 mm en is zo prima geschikt als vervanger van een bestaande ventilator.
Bij een vraaggestuurd ventilatiesysteem C+ wordt het gehalte aan CO2, vocht en/of VOS 24/7 gemeten, om het ventilatiedebiet automatisch aan te passen. Zo verbruik je minder energie.
Beeld: Renson
Tekst: Violette Goethals
Lees meer in het BENOmagazine
Deze reportage komt uit het magazine BENO, informatie en inspiratie voor de betere renoveerder, editie 2024. Lees het volledige artikel in het magazine via deze link. 
Lees of download het volledige BENOmagazine gratis via deze pagina
